پيشينه درخشان مذهبى قم

جايگاه ممتاز و بى نظير قم از نظر مذهبى و روحانى غير قابل انكار است ; چرا كه اين شهر از آغاز موجوديت تا امروز، در طول سيزده قرن پايتخت شيعه اماميه خوانده شده و مهد دانش و فضيلت و سرچشمه جوشان مكتب و معرفت بوده است.

خدمات برجسته و مساعى ارزنده دانشمندان قم در راه احياى آيين تشيع و نشر معارف دينى و فرهنگ پربار اسلامى، به حدى بود كه تاج كرامت ابدى دينى بر تارك شريف آنان نهاده شد كه: «لو لا القميون لضاع الدين». ⁽¹⁾

آرى، قم شهرى است كه خشت اول معنويت آن را گروهى از صحابه و دوستان ائمه(ع) از اعراب اشعرى، با مصالح ايمان و ملات تولى به كار گذاشتند و شالوده اين شهر مقدس را از سال 83 ه ق ⁽²⁾ و در دوران امام باقر و امام صادق (ع) طرح ريزى نمودند.

اين شهر در ميان فرمانروايى اسلامى، چون كشورى مستقل و با مقرراتى خاص اداره مى شد و از مزايا و ويژگى هايى برخوردار بود و حتى در دوران اختناق حاكم بر اماميه هم مردم قم بدون تقيه با كمال آزادى عقيده در اين ديار مقدس به جمع آورى آثار و اخبار آل محمد(ع) و تدوين آنها پرداختند ودر سرود آسمانى اذان، برفراز ارتفاعات با صداى رسا بر ولايت على (ع) شهادت مى دادند. مكتب اماميه اولين بار به دست اعراب اشعرى در قم افتتاح گرديد كه فقه شيعه به طور رسمى و علنى در آن تدريس مى شد و مشعل هدايت و ارشاد در اين شهر فروزان گرديد و تربيت يافتگان اين مكتب الهى بر ساير بلاد اسلامى نورافشانى كردند.