فایده صله رحمکسی که دوست دارد عمر طولانی داشته باشد و روزی اش زیاد شود، به صله رحم و ارتباط با خویشاوندان بیشتر بپردازد. اهمیت مدارا با مردمکسی که بر اثر روی آوردن مشکلات و گرفتاری ها دچار سرگردانی شود، کلید حل مشکلش نرمی و مدارا با مردم است. ادب چیست؟ادب آنست که هر وقت از منزلت بیرون رفتی و به هرکس که برخوردی او را از خودت بهتر بدانی. احسان به همگانمردی در حضور امام حسین علیه السلام گفت: نیکوکاری در حق نااهل آن را هدر و ضایع می سازد. امام حسین علیه السلام خطاب به آن مرد فرمودند: چنین نیست؛ بلکه احسان همانند باران است که به همه افراد، چه خوب باشند یا بد، سود می رساند. خطر نعمت زیاداگر خداوند متعال در نتیجه ناسپاسی بنده ای بخواهد به تدریج او را غافل گیر سازد، نعمت فراوان به او می دهد و توفیق سپاسگزاری را از او سلب می کند. لزوم پرهیز از کارهای ناپسنداز هر کرداری که موجب عذرخواهی است پرهیز کن که یقینا انسان مؤمن نه بدی می کند و نه عذرخواهی؛ امّا انسان منافق پیوسته بدی می کند و به دنبال آن مجبور به عذرخواهی می شود. دوستی اهل بیت علیه السلام دوستی پیامبر(ص) استهرکس با ما دوستی کند با رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم دوستی کرده و هرکه با ما دشمنی کند با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم دشمنی ورزیده است. جهاد با نفسامام حسین علیه السلام جهاد را بر چهار قسم تقسیم کرده، می فرماید: یکی از دو جهاد واجب، جهاد انسان با نفس خود در برابر گناهان است که این از بزرگ ترین جهادها به شمار می آید. معنی بزرگواری و بی نیازیامام حسین علیه السلام در تبیین حقیقت بزرگواری و بی نیازی می فرمایند: بزرگواری در احسان به خویشاوندان و چشم پوشی از خطاهای آنهاست و بی نیازی آرزوی کم داشتن و خشنود بودن به چیزی است که برای تو کفایت می کند. با گذشت ترین مردمبخشاینده ترین مردم کسی است که در موقع برخورداری از قدرت ببخشاید. چگونه عمل کنیم؟همانند کسی عمل کن که می داند در مقابل گناهان مؤاخذه خواهد شد و در مقابل کارهای نیکی که انجام می دهد پاداش دریافت خواهد کرد. از جمله نشانه های انسان عالم آن است که گفتارهای خود را مورد نقادی قرار می دهد و به شیوه های صحیح اندیشه آشنایی دارد. سفارش به صبردر آنچه ناپسند می شماری ولی تو را به حق و رعایت آن وادار می سازد صبر کن و همین طور در مواردی که هوا و هوس تو را به سویی سوق می دهد، مقاومت کن. راه کمال عقلعقل جز از طریق پیروی از حق کامل نمی شود. در ردّ نکردن نیازمندنیازمند آبرویش را با درخواست از تو حفظ نکرده است؛ پس تو آبروی او را با ردّ نکردن درخواست او محفوظ دار. نشانه دوست و دشمنکسی که تو را دوست بدارد تو را از مرتکب شدنِ امور ناشایست نهی می کند؛ ولی کسی که دشمن تو باشد تو را به انجام دادن کارهای زشت تشویق می کند. پرهیز از ستم به بی کسانبپرهیز از ستم روا داشتن بر کسی که جز خداوند عزّوجلّ یاوری ندارد. اثر هم نشینی با بدانهم نشینی با افراد پست و بدکار موجب شرّ و نشست وبرخاست با افراد فاسق و زشت کار خطرآفرین و اتهام آور است. اثر شکرگزاریشکرگزاری تو بر نعمت گذشته موجب روی آوردن نعمت های جدید است. اوصاف بد زمامدارانبدترین صفات زمامداران، ترس از دشمنان، بی رحمی نسبت به ناتوانان و تنگ چشمی نسبت به دیگران در وقت بخشش است. زمینه بهره مندی کامل از زندگیپنج نعمت بزرگ است که هرکس از این پنج نعمت برخوردار نباشد، از زندگی زیاد بهره مند نمی شود و آنها عبارتند از: عقل، دین، ادب، حیا و اخلاق خوش. اثرخداترسی در دنیفرمودند: در روزقیامت کسی از عذاب و عقاب الهی در امان نیست، مگر فردی که در دنیا از خدا ترسیده باشد. عاجزترین و بخیل ترین مردمعاجزترینِ مردم کسی است که از دعا کردن ناتوان باشد و بخیل ترین مردم کسی است که در سلام کردن به دیگران بخل بورزد. پرهیز از عیب جوییکسی که از مردم عیب جویی نکند از عذرخواهی بی نیاز است. ذمّ مقدم داشتن رضای غیرخدمردمی که خشنودی خودشان را بر خشنودی خداوند متعال مقدم بدارند هرگز رستگار نمی شوند. نتیجه هواپرستیحضرت امام حسین علیه السلام در توصیف نتیجه هواپرستی می فرمایند: از هواهای نفسانی بپرهیزید که حاصل آن گم راهی و سرانجام آن آتش جهنم است. موعوداگر از دنیا جز یک روز باقی نماند خداوند بزرگ آن روز را چنان طولانی خواهد کرد که مردی از فرزندان من قیام کند و جهان را پر از داد کند. فضیلت مرگ با عزتمرگز با عزّت بهتر از زندگی در ذلّت است. توصیه به عذرپذیریکسی که عذر افراد را، چه حق و چه باطل، نپذیرد، بر حوض کوثر وارد نخواهد شد. فضیلت غم زدایی از دیگرانبرترین اعمال بعد از نماز غم زدایی از مردم و وارد کردن شادی در دل های مؤمنان است. نیازهای مردمآگاه باشید نیاز مردم به شما از نعمت های بزرگ خداوند برای شماست. در برابر این نعمت اظهار ملامت نکنید که مبادا آن نعمت ممکن است به نقمت تبدیل شود. به چه کسی اظهار نیاز کنیم؟نیاز خود را جز به دین دار یا جوان مرد یا صاحب تبار بزرگ مگویید. خیر دنیا و آخرتخداوند به هرکس راست گویی و نیک خویی و پاک دامنی و پاک خوری روزی کند، خیر دنیا و آخرت را به او داده است. |